Sağlık Sektöründe Yabancı Personel Çalıştırmak İsteyen Kuruluşlar Ne Yapmalıdır?

Türkiye’de yabancı personel çalıştırma şartları, uygulama koşulları yasalar ve yürütmelikler ile belirlenmiştir. Türkiye’de özel sağlık kuruluşlarında yalnızca yabancı uyruklu doktorlar ve hemşireler çalışabilir. Yani yabancı uyruklu ebeler, diş hekimleri ve eczacılar Türkiye’de çalışamazlar.

Önceki dönemlerde doktorlar da Türkiye’de çalışamıyordu, ancak son dönemde çıkarılan yasalarla yabancı uyruklu doktorlar ve hemşireler de gereken şartları karşılamaları halinde Türkiye’de ki özel sağlık kuruluşlarında hizmet verebilirler.

Şimdi yabancı sağlık personelinin ve yabancı sağlık personeli çalıştırmayı düşünen özel sağlık kuruluşlarının izlemesi gereken yasal süreçleri inceleyelim.

Yabancı Doktor Ön İzin Belgesi Nedir, Neden Gereklidir?

Yabancı uyruklu doktor ve hemşire çalıştırmak isteyen özel sağlık kuruluşları, önce yabancı doktor ön izin belgesi almalı, daha sonra da bu kişiler için çalışma izni almalıdır.

Türkiye’de çalışma izni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilir. Yabancı uyruklu doktor ve hemşireler için de il sağlık müdürlüklerinden “ön izin belgesi” alma zorunluluğu vardır. Esasında bu belge, söz konusu doktorun Türkiye’deki tıp eğitimi standartlarına uygun bir eğitim alıp almadığını kontrol etmek için gereklidir. Sağlık Bakanlığı tarafından diploması onaylanmayan yabancı doktorlar Türkiye’de çalışamazlar.

Diğer bir deyişle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yabancı doktorun yeterliliğini incelemesi için Sağlık Bakanlığı’ndan yardım alır ve buna göre çalışma izni verir.

Yabancı Doktor Ön İzin Belgesi İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Türkiye’de faaliyet gösteren özel sağlık kuruluşları, yabancı uyruklu doktor çalıştırmak isterlerse öncelikli olarak bu doktorun ön izin belgesi edinmesi gerekir.

Ön izin belgesi, yabancı doktorun ikamet ettiği ildeki sağlık müdürlüğünden alınır. Bu belge ortalama 7-10 gün arasında başvuruyu yapan özel sağlık kuruluşuna gönderilir.

Yabancı doktor, Türkiye’deki bir üniversiteden mezunsa aşağıda belgelere sahip olmak zorundadır:

1. Mes’ul müdür dilekçesi (Ön izin belgesinin talep edildiğini gösterir yazı).
2. Çalışma başvurusunda bulunan yabancı doktorun dilekçesi
3. Doktor ve özel sağlık kurumu  arasında imzalanan hizmet sözleşmesi (Sözleşme eki ile birlikte) (mesai saatleri ve ücretlerin belirtildiği sözleşme)
4.  Yabancının diplomasının aslı ve fotokopisi (Bu belgede “Aslı gibidir.” ibaresi bulunmak zorundadır.)
5. Pasaport aslı ve fotokopisi
6. 2 adet fotoğraf
7.  Oturma izni kartının fotokopisi
8. Yabancı uyruklu doktorun ikametgah belgesi

Yabancı doktor, Türkiye dışındaki bir üniversiteden mezunsa aşağıdaki belgelere sahip olmak zorundadır:

1. Mes’ul müdür dilekçesi (Ön izin belgesinin talep edildiğini gösterir yazı).
2. Çalışma başvurusunda bulunan yabancı doktorun dilekçesi
3. Doktor ve özel sağlık kurumu  arasında imzalanan hizmet sözleşmesi (Sözleşme eki ile birlikte) (mesai saatleri ve ücretlerin belirtildiği sözleşme)
4. Yabancının diplomasının aslı ve fotokopisi (Bu belgede “Aslı gibidir.” ibaresi bulunmak zorundadır.)
5. Pasaport aslı ve fotokopisi
6. 2 adet fotoğraf
7. Oturma izni kartının fotokopisi
8. Yabancı uyruklu doktorun ikametgah belgesi

Bununla birlikte Türkiye dışındaki bir üniversiteden mezun olan yabancı uyruklu doktorun, ibraz etmesi gereken bazı evraklar daha bulunmaktadır.

1. İlgili kurum tarafından yabancı doktorun diplomasının ve uzmanlık belgesinin denkliğinin kabul edildiğini gösteren belge
2. Yabancı doktorun, vatandaşı olduğu ülkenin sağlık bakanlığı ya da büyükelçiliği tarafından kanunen mesleğini icra etmeye engel bulunmadığına dair resmi belge
3. Özel sağlık kuruluşu ve yabancı doktor arasındaki belirli süreli iş sözleşmesi (Bu belgede doktorun maaşı da belirtilmek zorundadır)
4. Türkiye’deki üniversitelerin Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezleri tarafından yapılan Türkçe dil sınavından en az B notuna sahip olduğunu gösteren belge. (Bu belge 1 yıl içinde ibraz edilebilir.)

Bu belgeler özel sağlık kuruluşu tarafından il sağlık müdürlüğüne sunulur. Yabancı doktorun belgelerini hazırlayıp istihdam edilmek istediği özel sağlık kuruluşuna teslim etmesi yeterlidir.

Yabancı Doktora Çalışma İzni Verilme Şartları Nelerdir?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yönetmeliğine göre şu şartları taşıyan yabancı doktorlara Türkiye’de çalışma izni verilebilir:

1. Diploma ve/veya uzmanlık belgelerinin denkliği onaylanmış ve Bakanlıkça tescilleri yapılmış bulunmak,
2. Mesleğini icra etmesine kanunen engel hali bulunmamak,
3. Üniversitelerin Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezleri (TÖMER) tarafından yapılan Türkçe dil sınavında Avrupa Dil Portfolyosu kriterlerine göre (B) veya üzeri seviyede başarılı olmak,
4. İlgili mevzuata göre Türkiye’de çalışma ve ikamet izni almış olmak,
5. Hekimler için, zorunlu mesleki malî sorumluluk sigortası yaptırmak.

Bu şartları sağlayan doktorların yanında hemşireler de çalışma izni alabilir. Ancak ebelere, eczacılara ve diş hekimlerine Türkiye’de çalışma izni verilmez.

Yabancı Doktor Çalışma İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

1. Yabancı doktorun ilgili merci tarafından diploma ve/veya uzmanlık belgelerinin denkliğinin kabul edildiğini gösterir belge.
2. Üniversitelerin Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezleri tarafından yapılan Türkçe dil sınavında Avrupa Dil Portfolyosu kriterlerine göre (B) veya üzeri seviyede başarılı olduğuna dair belge.

Bu belge;
a) Başvuru tarihinden itibaren en geç bir yıl içerisinde ibraz edilmek zorundadır. Bu süre sonunda belge ibraz edilmemiş ise Müdürlükçe personel çalışma belgesi iptal edilir.
b) Türkçe eğitim veren öğretim kurumlarından mezun olanlardan istenmez.

3. Türkiye’de ilk defa meslek icra edeceklerin, geldikleri ülkenin yetkili makamlarından alınan ve kanunen mesleğini yapmaya engel halinin bulunmadığını gösteren belge. Bu belge;
   a) Başvuru tarihinden önceki bir yıl içerisinde Türkiye’deki öğretim kurumlarından mezun olanlardan,
   b) Başvuru tarihi itibarıyla beş yıldır Türkiye’de kesintisiz ikamet ettiğini belgeleyenlerden,
   c) Ülkelerindeki olağanüstü hal nedeniyle Türkiye’ye sığınmış olanlardan,
4. Çalışacakları özel sağlık kuruluşu ile yabancı sağlık personeli arasında yapılan, yabancı sağlık personeline ödenecek aylık maaş miktarının da belirtildiği ve her sayfasında tarafların isim ve imzalarının bulunduğu hizmet sözleşmesi.

Bu belgeler, yabancı doktor çalıştırmak isteyen özel sağlık kuruluşu tarafından il sağlık müdürlüğüne teslim edilir. Daha sonra ön izin belgesi ile birlikte çalışma izni almak üzere Çalışma ve Sosyal Bakanlık Bakanlığına başvurulur.

Suriye Uyruklu Sağlık Personelinin Durumu Nedir?

2012’de yayımlanan “Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye’de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik” gereği Suriye uyruklu doktor ve hemşirelere birtakım muafiyetler sunulmuştur.

Buna göre;

Suriye Uyruklu sağlık çalışanları Türkiye’deki Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından kurulan barınma merkezleri ile Sağlık Bakanlığı tarafından koordine edilen ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca uygun görülen göçmen sağlığı merkezlerinde çalışmak isterlerse aşağıdaki şartlardan muaf olacak:

1.  Diploma ve/veya uzmanlık belgelerinin denkliği onaylanmış ve Bakanlıkça tescilleri yapılmış bulunmak
2.  Mesleğini icra etmesine kanunen engel hali bulunmamak.