Türkiye’de Yabancılara Çalışma İzni Nasıl Alınır?

Yabancı uyruklu personellere çalışma izni alma şartları nelerdir?

Genel olarak; 100 Bin TL ödenmiş sermayesi olan firmalarda 5 sigortalı Türk personel istihdamı varsa bir yabancı için çalışma izni alınabilir. (Ev hizmetlerinde çalışacak yabancılar için presedür değişiklik göstermektedir.) Çalışma izni başvurusunu işveren veya temsilcisi elektronik imza ile yapar.

İlginizi çekebilir: Türkiye’de En Çok Hangi Sektörler Yabancı Personel Çalıştırıyor?

Yabancı personel istihdam etmek isteyen işyerlerinin aşağıdaki kriterlere sahip olması gerekmektedir:

• Şirkette sigortalı olarak çalışan en az 5 Türk vatandaşı bulunmalıdır.
• İzin alınacak yabancı, şirket ortağı ise; 1 yıllık olarak verilen çalışma izninin son 6 ayında 5 sigortalı Türk personeli istihdam şartı yerine getirmelidir.
• Aynı iş yerinde birden fazla yabancı personel istihdam edilecekse, her bir yabancı için ayrı ayrı 5 Türk vatandaşı personel çalıştırılıyor olması gerekir. (ör: 5 yabancı personel için 25 sigortalı Türk personel çalışıyor olmalı veya istihdam edilmelidir)
• Şirketin ödenmiş sermayesi en az 100.000 ₺ olmalıdır veya sermaye arttırımı yapılmalıdır.
• İş yerinin brüt satış tutarı en az 800.000 ₺ olmalı veya son yıl ihracat tutarı en az 250.000 $ olmalıdır.
• Şirkete ait elektronik imza bulunmalıdır.

Çalışma iznine nasıl başvurulur?

1. Türkiye üzerinden çalışma izni başvurusu
2. Yurtdışından çalışma izni başvurusu

Türkiye’den Çalışma İzni Başvurusu (Yurt içi başvuru)

Lisans öğrencileri hariç olmak üzere en az 6 aylık alınmış ikamet iznine sahip olan yabancılar için yapılan başvurudur. Bunun için aşağıdaki prosedür izlenmelidir:

• Çalışma Bakanlığı’nın web sitesi üzerinden online olarak başvuru yapılması gerekmektedir.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ve diğer ilgili mevzuat çerçevesinde belgeleri ve çalışma izni başvurusunu inceler. İncelemenin akabinde başvurunun sonucu online olarak bildirir.

Yurtdışından Çalışma İzni Başvurusu

Geçerli bir ikamet izni olmayan veya yurt dışında yaşayan yabancılar için; vatandaşı olduğu veya ikamet ettiği ülkedeki Türk konsoloslukları üzerinden çalışma izni başvurusunda bulunulması gerekmektedir.

Türkiye’nin yurt dışı temsilciliklerine başvuru için gerekli belgeler aşağıdaki gibidir.

• Pasaport aslı ve fotokopisi
• Çalışma vizesi başvurusu formu
• 2 fotoğraf
• İş sözleşmesi

İşveren, konsolosluk tarafından verilen referans numarası ile on gün içerisinde Çalışma Bakanlığı’na online başvuruda bulunmalıdır. Gönderilen tüm belgeler doğru ve eksiksiz ise Çalışma Bakanlığı ortalama 30 gün içinde başvuruyu sonuçlandırır. Vizesini alan yabancının Türkiye’ye 90 gün içinde giriş yapması gerekmektedir.

Önemli Not

Çalışma Bakanlığı’nın 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu 14/a maddesinde belirtilen herhangi bir nedenden veya  Çalışma izni talep edilen yabancının görevini yapabilecek İŞKUR’a kayıtlı Türk vatandaşı bulunması durumunda başvuruyu reddedebileceğini lütfen unutmayın.

(Lütfen bakınız; çalışma izni başvurusunun ret alma nedenleri)

Yabancı personeller için zorunlu asgari ücretler

Çalışma izni alınacak yabancının maaşı, yapacağı görevine veya niteliğine uygun olmalıdır. Başvuru tarihi dikkate alınarak bir yabancıya verilmesi gereken taban ücretler şu şekilde olmalıdır:

• Üst düzey yöneticilere, pilotlara veya ön izin isteyen mühendislere ve mimarlara asgari ücretin 5 katı
• Birim veya şube müdürü ile mühendisler ve mimarlar için asgari ücret miktarının 4 katı
• Uzmanlık veya yeterlilik gerektiren işlerde çalışacak kişilerin yanı sıra öğretmenlerin asgari ücret tutarının 3 katı
• Eleman statüsünde veya turizm sektöründe çalışacak yabancılar için asgari ücret miktarının 1,5 katı
• Ev hizmetlerinde çocuk veya hasta bakıcı olarak çalışacak yabancılara asgari ücret

Detaylı bilgi için: Yabancılara Ödenmesi Gereken Taban Ücretler (2022) sayfamıza göz atabilirsiniz.

Çalışma İzni Uzatma Başvuruları

Yabancının bakanlık tarafından onaylanan çalışma izni süresi bittikten sonra yabancının çalışmaya devam edebilmesi için çalışma izninin uzatılması gerekir. Çalışma iznini uzatmak için yabancının düzenli çalışması, iş yerine sağladığı katkı ve işverene ait olan aşağıdaki şartlar değerlendirilir.

• Vergi borcunuz olmamalı (Şirketler)
• SGK borcunuz olmamalı (Şirketler)

Detaylı bilgi için: Yabancı Çalışma İzni Uzatma Şartları sayfamıza göz atabilirsiniz.

Bilmeniz gereken soruları ve cevapları: 

Soru: Çalışma izni başvurusunun tamamlanması ne kadar sürede yapılmalıdır? 

Cevap: Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında yapılan çalışma izni başvurusunun çalışma vize başvurusundan itibaren otuz gün içinde sistem üzerinden işveren tarafından onaylanarak tamamlanması zorunludur.

Soru: Çalışma izni uzatma başvurusunu yaptık, henüz sonuçlanmadı ama mevcut çalışma izni süresi bitti ne yapmalıyız?

Cevap: Adına çalışma izni süre uzatma başvurusu yapılan yabancılar, izin süresinin sona erdiği tarihten itibaren başvurunun değerlendirilmesi süresince ve her halükarda doksan günü geçmemek (eskiden 45 gündü) ve yapılan iş ile çalışılan işyerinin değişmemesi kaydıyla çalışmaya devam edebilir. Bu süre boyunca yabancının ve işverenin çalışma izninden doğan hak ve yükümlülükleri aynı şekilde devam eder.

Soru: Süresiz çalışma izni aldık başka bir şey yapmamıza gerek var mı? 

Cevap: Süresiz çalışma izni belgeleri çalışma izni başlangıç tarihi itibarıyla her beş yılın sonunda yenilenir. Belge yenileme başvurusu süresiz çalışma izni başlangıç tarihinden itibaren beş yıllık sürenin dolmasından önceki altı ay içerisinde ve her halükarda süre dolmadan yapılır.

Soru: Kimler bağımsız çalışma izni alabilir? 

Cevap;

1. b) Türkiye’de gerçekleştireceği faaliyetleri 48 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında öngörülen süreleri aşacak şekilde hizmet sunumunda bulunacak bağımsız veya yurt dışında kurulu bir işverene bağlı çalışan sınırötesi hizmet sunucuları.
2. c) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş olan; limited şirketlerin şirket ortağı olan müdürü, anonim şirketlerin şirket ortağı olan yönetim kurulu üyesi, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin yönetici olan komandite ortağı olan yabancılar.

Soru: Hangi durumlarda Çalışma izninin askıya alınması söz konusudur? 

Cevap: 

(1) İş veya hizmet sözleşmesinin ücretsiz izin yoluyla askıya alınması ve ücretsiz iznin sonlanması durumlarının işverence en az bir gün önceden Bakanlığa bildirilmesi zorunludur.

(2) Bir işverene bağlı olarak verilen çalışma izninde, iş kazası, hastalık, analık, zorunlu kamu hizmeti gibi ücretsiz izin verilmesini zorunlu kılan haller hariç olmak üzere işveren ve yabancının karşılıklı anlaşması suretiyle en fazla doksan gün iş veya hizmet sözleşmesinin ücretsiz izin yoluyla askıya alınması durumunda bu durumun birinci fıkra kapsamında bildirilmesi halinde çalışma izni askıya alınır ve çalışma izni ücretsiz izin süresince askıda kalır.

(3) Süresiz çalışma izni belgesinin izin başlangıç tarihinden itibaren beş yıllık sürenin sonunda yenilenmemiş olması durumunda süresiz çalışma izni askıya alınır ve belgenin yenilenmesine kadar askıda kalır.

(4) Çalışma izninin askıya alınması halinde bu çalışma iznine bağlı olarak doğan;

1. a) Çalışma hakkı, iznin askıya alınması tarihinden itibaren,
2. b) İkamet hakkı, iznin askıya alınmasını takip eden on günlük sürenin tamamlanmasından itibaren,

askı halinin son bulduğu tarihe kadar kullanılamaz.

(5) Çalışma izninin askıya alınabileceği meslek ve sektörler Genel Müdürlükçe belirlenir.

Soru: Nitelikli işgücü ve nitelikli yatırımcı için ne kadar süreli çalışma izni alınır? 

Cevap: Nitelikli işgücü ve nitelikli yatırımcı sayılan yabancıların çalışma izinleri beş yıla kadar düzenlenebilir.

Soru: Belirli süreli projelerde istihdam edilecek yabancılar için ne kadar süreli çalışma izni alınabilir? 

Cevap: Belirli bir süre için Türkiye’de kamu kurum ve kuruluşlarınca gerçekleştirilen veya Genel Müdürlükçe ülke ekonomisine yüksek katkı sağlayacağı veya yüksek sayıda istihdam yaratacağı değerlendirilen bir projede istihdam edilen yabancıların çalışma izinleri, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak üzere üç yıla kadar düzenlenebilir.

Soru: Türk soylu yabancılar için çalışma izni süresi ne kadardır? 

Cevap: Türk soylu yabancı adına yapılan çalışma izni başvurusu bakımından çalışma izinleri, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak üzere beş yıla kadar düzenlenebilir.

Soru: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları çalışma izni almak zorunda mıdır? 

Cevap: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları Türkiye’de kamu kurum ve kuruluşlarında çalışma izni almadan çalışabilirler ancak kamu kurum ve kuruluşları dışında çalışacakların çalışma izni almaları zorunludur.

Soru: Türk vatandaşı ile evli olan yabancılar için ilk başvuruda ne kadar süreli çalışma izni alınabilir? 

Cevap: Bir Türk vatandaşı ile en az üç yıl süreyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan yabancı adına yapılan çalışma izni başvurusu bakımından çalışma izinleri, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak üzere üç yıla kadar düzenlenebilir.

Soru: Bilimsel, kültürel, sanatsal veya sportif başarısı ile uluslararası düzeyde temayüz etmiş yabancılar çalışma izni süresi ne kadardır? 

Cevap: Çalışma izinleri, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak üzere üç yıla kadar düzenlenebilir.

Soru: Yabancı öğretim elemanları için ne kadar süreli çalışma izni alınabilir? 

Cevap: Çalışma izinleri, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak üzere üç yıla kadar düzenlenebilir.

Soru: Yabancı mühendis ve mimarlar için diploma denkliği zorunlu mudur? 

Cevap: Yabancı müteahhit veya yabancı kuruluşlar, Türkiye’de Devlet daireleri ile resmî ve özel kuruluş ve şahıslara karşı resen veya yerli kuruluşlarla birlikte taahhüt ettikleri mühendislik veya mimarlıkla ilgili işlerde, yalnız bu işe münhasır kalmak kaydıyla çalışma izni ile yabancı mühendis ve mimar çalıştırabilirler. Bu kapsamdaki çalışma izni başvuruları Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinin görüşü alınarak değerlendirilir. Bu madde uyarınca verilecek Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği görüşünde, diplomalarını yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından almış yabancı meslek mensuplarının, 2547 sayılı Kanun uyarınca diploma denkliğinin tespitinin yapılması şartı aranmaz.

Soru: Sınırötesi hizmet sunucusu kapsamında çalışacak yabancılar için çalışma izni süresi ne kadardır? 

Cevap: Sınırötesi hizmet sunucularından 48 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında düzenlenen muafiyet sürelerini aşan sürelerle Türkiye’de çalışacak olanlara yabancının sözleşme süresini aşmamak koşuluyla en fazla üç yıla kadar çalışma izni düzenlenebilir.

Soru: Çalışma izninden muaf tutulacak yabancılar kimlerdir? 

Cevap;

1. a) Bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler kapsamında çalışacak yabancılar bir aya kadar,
2. c) Sınırötesi hizmet sunucusu yabancılar üç aya kadar,
3. ) Genel Müdürlükçe uygun görülen uluslararası stajyer öğrenci değişimi, yeni mezun stajyer değişimi veya gençlik değişimi programları kapsamında staj yapacak yabancılar on iki aya kadar,
   1. o) Yabancı ülkelerin Türkiye’deki diplomatik ve konsüler temsilciliklerinin bağlı birimi olarak faaliyet gösteren okullarda, kültür kurumlarında ve din kurumlarında görevli yabancılar görevleri süresince,
4. ö) Yabancı ülkelerin Türkiye’deki diplomatik ve konsüler temsilciliklerinde diplomatik kadro üyesi, konsolosluk memuru, idari ve teknik kadro üyesi ve konsolosluk hizmetlisi, Türkiye’deki uluslararası kuruluşlarda uluslararası memur ve idari ve teknik personel olarak görev yapan kişilerin özel hizmetinde çalışan yabancılar iş veya hizmet sözleşmeleri süresince,
   1. p) Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren askeri fabrika ve tersaneler ile Makina ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi bünyesinde çalışacak yabancılar iş veya hizmet sözleşmeleri süresince,