Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki, istisnai çalışma izinleri, çalışma izni gereksinimlerinin muafiyeti değildir, sadece belirli bir yabancı grubu için çalışma izinlerini sağlanması hususunda bakanlığa daha esnek bir yaklaşım sağlamaktadır.
Çalışma izinleri yabancıların Türkiye’de yasal ikamet ve çalışmalarına göre, önceden belirlenmiş koşullara göre sağlanmaktadır. Bununla beraber belli kategorilerdeki insanlar için, uygulanabilir zaman süreçlerine bakılmaksızın çalışma izinleri sağlanabilmektedir.
Yabancılar Hakkında Çalışma İzni Kanunu’nun 8.maddesinde ve Düzenlemenin 4.kısmında istisnai çalışma iznine uygun yabancıların ana kategorilerinden bahsedilmektedir.
- Türk Vatandaşlarıyla Evlenmiş Yabancılar
- Türk Vatandaşlığını Kaybedenler
Türk Vatandaşlarıyla Evlenmiş Yabancılar
Türk vatandaşlarıyla evlenmiş yabancılara istisnai çalışma izni sağlanabilmektedir. İstisnai çalışma izni çerçevesinde nitelendirilmek için, sadece yasal evlilik yeterli değildir, evli partnerlerin aile birliği içinde yaşaması gerekmektedir. Diğer bir deyişle, sahte veya anlaşmalı evlilik geçerli olmamaktadır. Türk vatandaşlarıyla evlenmiş yabancılar için, yabancılar hakkında Çalışma İzni Kanunu Düzenlemesinin 13 (4). Maddesinde belirtilene göre en az 3 yıllık çalışma izni kriteri hariç tutulmaktadır. Dolayısıyla, çalışma izni başvurularında karar şu faktörleri göz önünde bulundurmaksızın verilmektedir :
- Başvurulan işin özel koşulları
- Yabancı başvuru sahibinin akademik yeterliliği,
- İşverenin ulusal ekonomiye katkısı
- Başvurulan işin ücret seviyesi ve
- Çalışmanın iş yerindeki durumu.
Bununla birlikte, ne sebeple olursa olsun, evliliğin ilk üç yılında eşlerden birinin ölümü halinde, istisnai çalışma izni otomatik olarak geçersiz hale gelir. Üç yıldan sonra evliliğin geçersiz hale gelme kararıyla, Türkiye’deki yerleşik yabancılar ve Türk eşinden olan çocukları istisnai çalışma iznine uygunluk hakkını sürdürmeye devam edeceklerdir.
Mevcut Türk mevzuatlarına göre göz önünde bulundurulmalıdır ki, “Yerleşik Yabancı” için açıkça bir tanım belirtilmemiştir. “Kalıcı ikamet” veya “Yerleşim ikameti” gibi izinler Türkiye’deki yabancılar için hali hazırda geçerlidir. “İstisnai çalışma izinleri” amacıyla, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı’na yerleşik yabancılar hakkında danışarak uygulama yapmaktadır. Sadece, açık olmamasına rağmen, bu konseptin tanımı İçişleri Bakanlığı’nın 155 numaralı Yabancıların Çalışma İzni, Çalışma Vize ve İkamet Tezkereleri genelgesinde bulunmaktadır. “Yerleşik olarak belirlenmiş yabancılar ve çocukları” başlığı altında, yabancılara şu tanım atfedilmiştir :
- Özellikle turizm bölgelerinde yerleşmiş ve mülk satın almış yabancılar
- Türkiye’ye yerleşme niyetiyle giriş yapmış yabancılar
- Aileleri ve kişisel hayatları hakkındaki yakın ilişkiler kurmak sebebiyle Türkiye’de göz önünde bulundurulan yabancılar ve
- Türkiye’yi yaşamak için hayatının merkezi olarak belirleyen ve sosyal bağlantılarını – ekonomik aktivitelerini devam ettirecek yabancılar.
Türkiye’de en az 3 yıl yasal ve kesintisiz olarak ikamet edenler “Yerleşik” olarak tanımlanmaktadır ve ilgili valilikten durumlarıyla alakalı yasal belgeleri talep edebilmektedirler.
Türk Vatandaşlığını Kaybedenler
Yabancıların çalışma izni hakkındaki mevcut mevzuata göre, Türk vatandaşlığını kaybetmiş kişiler hakkında koşullar 403 numaralı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 19,27 ve 28.ci maddelerinde istisnai çalışma izni için uygun olabilecekleri belirtilmiştir. Burada unutulmamalıdır ki 29 Mayıs 2009 tarihinden itibaren 403 numaralı Türk Vatandaşlığı kanunu feshedilmiştir. Yeni yasanın 47.ci maddesi vasıtasıyla, 403 numaralı kanundaki tüm kaynaklar yeni kabul edilen 5901 numaralı Türk Vatandaşlığı Kanunu ile mevzuatlar kabul edilmiştir.
Buna göre, 5901 numaralı kanunun 34. Maddesinde bu kişilerin istisnai çalışma iznine uygunluklarından feragat edilmiştir.
1) Aşağıdaki kanunları sağlayan kişiler yetişkin hale geldikten üç yıl içinde Türk vatandaşlığından feragat edebilmektedir.
- Bu insanların arasından annelik veya babalık bağıyla Türk vatandaşlığını doğumla elde edenler, yabancılar bir anne veya babadan doğumla veya sonrasında vatandaşlık elde edenler
- Bu insanların arasından Türk vatandaşı olanların annelik veya babalık bağıyla, vatandaşlığı faklı bir doğum yerinde kazananlar
- Evlat edinmeyle Türk vatandaşlığı kazananlar
- Doğum yeriyle Türk vatandaşlığı kazanmalarına rağmen, yabancı bir anne veya babadan sonrada Türk vatandaşlığı kazananlar
- Herhangi bir nedenle anne ya da babasının Türk vatandaşlığı sebebiyle Türk vatandaşlığı kazananlar
(2) Yukarıda belirtilen durumlarda kişi vatansız hale gelebilir ve seçim hakkı uygulanmayabilir.
Dahası, 5901 numaralı kanunun 16.maddesine göre Türk vatandaşlığını evlilikle kazanan Türk kadınlar, evliliğin bitmesi, istisnai çalışma izni veya yabancı eş dolayısıyla Türk vatandaşlığından feragat ederek çıkabilmektedir.
[1] Burada unutulmaması gereken, 6458 nolu Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra, yabancılara kalıcı ikamet izni sağlanmaktadır.
“ Bir yabancı eğer Türkiye’de yasal olarak ve kesintisiz 8 yıldır geçerli ikamet izniyle yaşıyorsa, belirsiz süreli olarak Uzun Dönem İkamet İznine uygun olabilmektedir. Bununla birlikte, göçmen sınıfında olan yabancılar veya insani nedenlerden dolayı ikamet izni olanlar yada geçici koruma altında olanlar uzun dönem ikamet iznine başvurmaya uygun değillerdir. Ek olarak, uzun dönem ikamet iznine uygun olabilmek için, yabancıların aşağıdaki kriterleri de sağlamaları gerekmektedir. Bu sebeple yabancılar ;
- Son 3 yıl içinde sosyal yardım almamış olmak,
- Ailesi ve kendisinin yaşamı için yeterli ve düzenli kaynaklara sahip olmak,
- Geçerli bir sağlık sigortasına sahip olmak,
- Kamu düzeni ve güvenliği için bir tehdit unsuru olmamak.
Sağlık, eğitim ve zorlayıcı kamu hizmeti dışında 1 yıldan fazla Türkiye dışında kalınması halinde, Uzun Dönem İkamet İzni iptal edilebilmektedir.”
İstisnai çalışma izni kimlere verilir?
Yabancı çalışma izni kriterlerinden bir veya bir kaçını yerine getiremeyen iş verenler için bakanlık oluru ile bir takım istisnalar uygulanmaktadır. Bu istisna uygulamasında Türkiye Cumhuriyetinin Menfaatlerine göre karar verilir.
Hangi durumlarda istisna uygulanır?
- Yabancı navigasyon firmalarının Türkiye’de çalışacak personelleri için
- Türkiye Cumhuriyeti Devletinin dahil olduğu projeler de çalışacak personeller için
- Fındık toplama için yabancı personel çalıştırmak isteyen üreticiler için
- Yabancı film şirketlerinin Türkiye de çekilecek sahnelerinde oynayacak oyuncular ve set çalışanları için
- Montaj amacıyla Türkiye de çalışacak yabancı personeller için
- Turizm sektöründe yabancı çalıştıracak şirketler için*
Yukarıdaki maddelerin haricinde Türkiye Cumhuriyeti devletinin menfaatine olan çalışmalarda yabancı çalıştırmak için bakanlığa başvurunuzu yapabilirsiniz.
Sitemiz içeriklerinden memnun musunuz? Ata Kurumsal Danışmanlık geri bildiriminizi öğrenmek istiyor. Profilimize bir yorum gönderin. https://g.page/r/CT9i2JXthUlOEAI/review
About the Author: Av. Batın Yılmaz
114 Comments
Leave A Comment
İlginizi Çekebilir
Kurumsal danışmanınız olalım
Bizi aramak için 444 7 284
Şirketimiz en kısa zamanda sizinle iletişime geçecektir.
Merhaba, Ben Hilal Ahmad. Pakistanlı yım. Ben şuan son sınıfın öğrencisiyim. Ben mezun olduktan sonra SEO uzmanı ve web tasarımcı alanlarda Freelancer( serbest çalışan) olarak çalışmak istiyorum. Serbest çalışan biri bir şirkette veya bir kuruma bağlı değildir. Internetten yurtdışından Upwork ve Guru.com gibi sitelerden iş alıyor ve bu şekilde para kazanıyor. Benim sorum bir freelance çalışan Türkiye de herhangi bir kurum da çalışmayip ta sadece Türkiye’de kalmak isteyip yurtdışından Freelancer olarak çalişip Türkiye’yi Dolar veya Euro şeklinde para ithal eden kişi nasıl çalışma izini alabilir.
Merhaba, Türkiye’de Yabancılara çalışma izinleri belirli bir işyeri veya işletme üzerinden verilebilmektedir. Yabancılara istedikleri herhangi bir işyerinde çalışabilmesine veya freelancer çalışabikmesine imkân veren bir izin sistemi mevcut değildir. Çalışma izin başvurularının yabancı şahsı çalıştırmak isteyen işveren tarafından yapılması zorunludur.
Merhaba. Eşim rus vatandaşı ve ben yeni bir iş yeri açmak istiyorum (market) küçük bi yer olacak. Eşimde benimle çalışmak istiyor. Nasıl bir yol izlemem gerekiyor. Çünkü 5 tane sgk elemanı bırakın benden çalışan olmayacak.
Merhaba, evliliğiniz 3 yılını doldurduysa veya çocuğunuz varsa yabancı eşinizden kolaylıkla çalışma izni alınabilir, bu şartları yerine getiremiyorsanız çalışma izni alamazsınız, denetleme olursa eşiniz kaçak çalışmaktan sınırdışı edilir.
Merhabalar. Benim adım Mariia. Ukrayna’dan ben. Türkiye de 3,5 sane oturuyorum. Turistik ikamet izni bende.
Yarı zamanlı çalışma hakkında soru sormak istiyorum. Türk vatandaşlarına haftada en fazla üç ders olmak üzere Rusça dil dersleri vermek istersem, bu tür bir gelir için çalışma vizesine ihtiyacım var mı?
Ayrıca, kolektif sınıflar vermek mümkün müdür? Ama sadece iki yada üç ders hafta da.
Teşekkür ederim.
Merhaba, yabancı çalışma izinlerinde part time çalışma mümkün olmadığı için yarı zamanlı çalışmanız mümkün değildir.
Merhaba. Azerbaycan vatandasiyim. Yeni sirket kurdum. Calisma izni nasil ala bilirim? Mail olarak yanitlarsaniz sevinirim.
Merhaba, 100 Bin TL ödenmiş sermaye ile şirket kurduysanız ve 5 sigortalı Türk personel istihdam ederseniz çalışma izni alabilirsiniz.
Merhaba ben 8yildir türk vatandaşıyle evliyim eşimin kendine ait 2 is yeri var birisinde kendisi mesul müdür 2 ci is yerine yabancı olduğum için beni mesul müdür yapabilirmi bu zamana kadar kısa dönem ikamet izini yaptırdık. Cvb iniz için tekirler
Merhaba, evet çalışma izni almak şartıyla mesul müdür olabilirsiniz, Türk vatandaşı ile evli 3 yılınızı doldurduğunuz için çalışma izni şartlarında muafsınız.
Merhaba, ben Batı Trakya Türk soyluyum benim için yapılan çalışma izni başvurularında sürekli asgari ücret in üzerinde maaş almam gerektiği konusunda takındı yaşadık. Türk soylu olduğum için ben bu durumdan muaf değil miyim? Çalışma izni başvuru sayfasında bir buçuk katı düzeyinde maaşın altında bir rakamı kabul etmiyor. Türk soylulara ayrı bir başvuru sistemi olabilirmi acaba? Lütfen yardımcı olabilir misiniz?
Merhaba, sorularınız danışmanlık hizmetlerimiz kapsamına girdiği için maalesef cevap veremiyoruz.
Merhaba..Ben yabancıyım türk vatandaşıyla evliyim çalışmak istiyorum işverenim benim için çalışma izni alması gerekiyormuş bunun için bir ödeme yapılacak mı? ve nekadar sürede ala biliyorum çalışma iznini? Türk vatandaşı gibi bir günde sigortam yapıla bilir mi? Nasıl oluyor işlemler?
Merhaba, Türk vatandaşı ile evli yabancılar 3 yılını doldurmuşlarsa veya çocukları varsa işverenleri bütün kritelerden muaf olarak çalışma izni çıkartabilir, çalışma izni harçı ve kart ücreti ödemesi olacaktır, çalışma izni başvuruları genellikle 30 gün içinde sonuçlanmaktadır. Türk vatandaşlarının SGK dan faydalandığı bütün haklarda yabancılarda faydalanmaktadır.
3 yıl üzeri evli olduğum yabancı eşim için yutiçi istisnai çalışma izni için işveren başvurdu. Çıkacak olan harç bedelini işveren mi öder çalışan mı?
Merhaba, bu durum görecelidir, işveren ödemeyi kabul etmez ise yabancı çalışan harç ücretini ödemekle yükümlüdür, zira harç ödemesi yabancı çalışan adıyla ilgili kurumlara yapılır.
Merhaba,ben 1yıldır türk vatandaşıyla evliyim,çalışma izni için istisnai duruma girmiş oluyor muyum?
Merhaba,
En az üç yıl süreyle Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar çalışma izni değerlendirme kriterlerinden muaf tutulurlar.
Merhabalar,
Yaklaşık 7.5 aylık evliyim, eşim hintli. Herhangi bir yerde çalışmak istiyor bunun için çalışma izni alınması yine de gerekiyor muydu ve gerekiyorsa gerekli belgeler nelerdir?
Yardımcı olursanız çok memnun kalırım.
İlginiz için çok teşekkür ederim.
Merhaba,
Çalışma izni müracaatları işverenlerce yapılmaktadır. Yabancılara bireysel olarak çalışma izni müracaatında bulunmaları mümkün değildir.
ben ikamet izniyle türkiyede bulunuyorum basit usulde vergi mükellefi olarak bir terzi dükkanı açmak istiyorum ççalışma izni alabilirmiyim ve şartları nekerdir acaba
Merhaba, 100 TL Ödenmiş sermayeli bir şirket kurmalı ve 5 sigortalı Türk personel çalıştırmanız gerekmektedir, basit usul vergi mükellefi olarak çalışma izni alamazsınız.