Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki, istisnai çalışma izinleri, çalışma izni gereksinimlerinin muafiyeti değildir, sadece belirli bir yabancı grubu için çalışma izinlerini sağlanması hususunda bakanlığa daha esnek bir yaklaşım sağlamaktadır.
Çalışma izinleri yabancıların Türkiye’de yasal ikamet ve çalışmalarına göre, önceden belirlenmiş koşullara göre sağlanmaktadır. Bununla beraber belli kategorilerdeki insanlar için, uygulanabilir zaman süreçlerine bakılmaksızın çalışma izinleri sağlanabilmektedir.
Yabancılar Hakkında Çalışma İzni Kanunu’nun 8.maddesinde ve Düzenlemenin 4.kısmında istisnai çalışma iznine uygun yabancıların ana kategorilerinden bahsedilmektedir.
- Türk Vatandaşlarıyla Evlenmiş Yabancılar
- Türk Vatandaşlığını Kaybedenler
Türk Vatandaşlarıyla Evlenmiş Yabancılar
Türk vatandaşlarıyla evlenmiş yabancılara istisnai çalışma izni sağlanabilmektedir. İstisnai çalışma izni çerçevesinde nitelendirilmek için, sadece yasal evlilik yeterli değildir, evli partnerlerin aile birliği içinde yaşaması gerekmektedir. Diğer bir deyişle, sahte veya anlaşmalı evlilik geçerli olmamaktadır. Türk vatandaşlarıyla evlenmiş yabancılar için, yabancılar hakkında Çalışma İzni Kanunu Düzenlemesinin 13 (4). Maddesinde belirtilene göre en az 3 yıllık çalışma izni kriteri hariç tutulmaktadır. Dolayısıyla, çalışma izni başvurularında karar şu faktörleri göz önünde bulundurmaksızın verilmektedir :
- Başvurulan işin özel koşulları
- Yabancı başvuru sahibinin akademik yeterliliği,
- İşverenin ulusal ekonomiye katkısı
- Başvurulan işin ücret seviyesi ve
- Çalışmanın iş yerindeki durumu.
Bununla birlikte, ne sebeple olursa olsun, evliliğin ilk üç yılında eşlerden birinin ölümü halinde, istisnai çalışma izni otomatik olarak geçersiz hale gelir. Üç yıldan sonra evliliğin geçersiz hale gelme kararıyla, Türkiye’deki yerleşik yabancılar ve Türk eşinden olan çocukları istisnai çalışma iznine uygunluk hakkını sürdürmeye devam edeceklerdir.
Mevcut Türk mevzuatlarına göre göz önünde bulundurulmalıdır ki, “Yerleşik Yabancı” için açıkça bir tanım belirtilmemiştir. “Kalıcı ikamet” veya “Yerleşim ikameti” gibi izinler Türkiye’deki yabancılar için hali hazırda geçerlidir. “İstisnai çalışma izinleri” amacıyla, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı’na yerleşik yabancılar hakkında danışarak uygulama yapmaktadır. Sadece, açık olmamasına rağmen, bu konseptin tanımı İçişleri Bakanlığı’nın 155 numaralı Yabancıların Çalışma İzni, Çalışma Vize ve İkamet Tezkereleri genelgesinde bulunmaktadır. “Yerleşik olarak belirlenmiş yabancılar ve çocukları” başlığı altında, yabancılara şu tanım atfedilmiştir :
- Özellikle turizm bölgelerinde yerleşmiş ve mülk satın almış yabancılar
- Türkiye’ye yerleşme niyetiyle giriş yapmış yabancılar
- Aileleri ve kişisel hayatları hakkındaki yakın ilişkiler kurmak sebebiyle Türkiye’de göz önünde bulundurulan yabancılar ve
- Türkiye’yi yaşamak için hayatının merkezi olarak belirleyen ve sosyal bağlantılarını – ekonomik aktivitelerini devam ettirecek yabancılar.
Türkiye’de en az 3 yıl yasal ve kesintisiz olarak ikamet edenler “Yerleşik” olarak tanımlanmaktadır ve ilgili valilikten durumlarıyla alakalı yasal belgeleri talep edebilmektedirler.
Türk Vatandaşlığını Kaybedenler
Yabancıların çalışma izni hakkındaki mevcut mevzuata göre, Türk vatandaşlığını kaybetmiş kişiler hakkında koşullar 403 numaralı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 19,27 ve 28.ci maddelerinde istisnai çalışma izni için uygun olabilecekleri belirtilmiştir. Burada unutulmamalıdır ki 29 Mayıs 2009 tarihinden itibaren 403 numaralı Türk Vatandaşlığı kanunu feshedilmiştir. Yeni yasanın 47.ci maddesi vasıtasıyla, 403 numaralı kanundaki tüm kaynaklar yeni kabul edilen 5901 numaralı Türk Vatandaşlığı Kanunu ile mevzuatlar kabul edilmiştir.
Buna göre, 5901 numaralı kanunun 34. Maddesinde bu kişilerin istisnai çalışma iznine uygunluklarından feragat edilmiştir.
1) Aşağıdaki kanunları sağlayan kişiler yetişkin hale geldikten üç yıl içinde Türk vatandaşlığından feragat edebilmektedir.
- Bu insanların arasından annelik veya babalık bağıyla Türk vatandaşlığını doğumla elde edenler, yabancılar bir anne veya babadan doğumla veya sonrasında vatandaşlık elde edenler
- Bu insanların arasından Türk vatandaşı olanların annelik veya babalık bağıyla, vatandaşlığı faklı bir doğum yerinde kazananlar
- Evlat edinmeyle Türk vatandaşlığı kazananlar
- Doğum yeriyle Türk vatandaşlığı kazanmalarına rağmen, yabancı bir anne veya babadan sonrada Türk vatandaşlığı kazananlar
- Herhangi bir nedenle anne ya da babasının Türk vatandaşlığı sebebiyle Türk vatandaşlığı kazananlar
(2) Yukarıda belirtilen durumlarda kişi vatansız hale gelebilir ve seçim hakkı uygulanmayabilir.
Dahası, 5901 numaralı kanunun 16.maddesine göre Türk vatandaşlığını evlilikle kazanan Türk kadınlar, evliliğin bitmesi, istisnai çalışma izni veya yabancı eş dolayısıyla Türk vatandaşlığından feragat ederek çıkabilmektedir.
[1] Burada unutulmaması gereken, 6458 nolu Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra, yabancılara kalıcı ikamet izni sağlanmaktadır.
“ Bir yabancı eğer Türkiye’de yasal olarak ve kesintisiz 8 yıldır geçerli ikamet izniyle yaşıyorsa, belirsiz süreli olarak Uzun Dönem İkamet İznine uygun olabilmektedir. Bununla birlikte, göçmen sınıfında olan yabancılar veya insani nedenlerden dolayı ikamet izni olanlar yada geçici koruma altında olanlar uzun dönem ikamet iznine başvurmaya uygun değillerdir. Ek olarak, uzun dönem ikamet iznine uygun olabilmek için, yabancıların aşağıdaki kriterleri de sağlamaları gerekmektedir. Bu sebeple yabancılar ;
- Son 3 yıl içinde sosyal yardım almamış olmak,
- Ailesi ve kendisinin yaşamı için yeterli ve düzenli kaynaklara sahip olmak,
- Geçerli bir sağlık sigortasına sahip olmak,
- Kamu düzeni ve güvenliği için bir tehdit unsuru olmamak.
Sağlık, eğitim ve zorlayıcı kamu hizmeti dışında 1 yıldan fazla Türkiye dışında kalınması halinde, Uzun Dönem İkamet İzni iptal edilebilmektedir.”
İstisnai çalışma izni kimlere verilir?
Yabancı çalışma izni kriterlerinden bir veya bir kaçını yerine getiremeyen iş verenler için bakanlık oluru ile bir takım istisnalar uygulanmaktadır. Bu istisna uygulamasında Türkiye Cumhuriyetinin Menfaatlerine göre karar verilir.
Hangi durumlarda istisna uygulanır?
- Yabancı navigasyon firmalarının Türkiye’de çalışacak personelleri için
- Türkiye Cumhuriyeti Devletinin dahil olduğu projeler de çalışacak personeller için
- Fındık toplama için yabancı personel çalıştırmak isteyen üreticiler için
- Yabancı film şirketlerinin Türkiye de çekilecek sahnelerinde oynayacak oyuncular ve set çalışanları için
- Montaj amacıyla Türkiye de çalışacak yabancı personeller için
- Turizm sektöründe yabancı çalıştıracak şirketler için*
Yukarıdaki maddelerin haricinde Türkiye Cumhuriyeti devletinin menfaatine olan çalışmalarda yabancı çalıştırmak için bakanlığa başvurunuzu yapabilirsiniz.
Sitemiz içeriklerinden memnun musunuz? Ata Kurumsal Danışmanlık geri bildiriminizi öğrenmek istiyor. Profilimize bir yorum gönderin. https://g.page/r/CT9i2JXthUlOEAI/review
About the Author: Av. Batın Yılmaz
114 Comments
Leave A Comment
İlginizi Çekebilir
Kurumsal danışmanınız olalım
Bizi aramak için 444 7 284
Şirketimiz en kısa zamanda sizinle iletişime geçecektir.
2014 yılından bugune ülkenizde ikamet eden şartlı mülteci statüsündeyim, 2018 yılı agustos ayında limited şirket kurdum, 2018 yılı eylül ayında bir T.C. vatandası ile evlendim. çalışma izni basvurusu yapmalı myım? 100000 tl sermaye ve 5 T.C. işçi calıstırma zorunlulugum var mı? basvuru yapmam gerekiyorsa İstisnai Çalışma iznine basvurabilir miyim. gerekli evraklar nelerdir? ilginiz için tesekkurler
Merhaba, sorularınıza cevap verebilmemiz için bizden danışmanlık hizmeti almanız gerekmektedir.
Rüşt Yaşını Doldurmadan Türkiye’ye Gelerek Eğitimini Türkiye’de Tamamlayanlar
Madde 48
–
Türkiye’de doğan veya kendi millî kanununa, vatansız ise Türk mevzuatına göre
rüşt yaşını doldurmadan Türkiye’ye gelen ve Türkiye’de meslek okulu, yüksek okul veya üniversiteden
mezun olan yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, Bakanlığa başvuru sırasında
durumlarını belgelemek koşuluyla çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir.
Bu kapsama giren biri için nasıl çalışma izni alınır. Bu istisna kavramı neleri kapsamaktadır. Sizden bu kapsamda biri için çalışma izni danışmanlığı alabilirmiyiz.
Merhaba, burada ki istisna durumu işveren içindir, yukarıda belirtilen özellikler de yabancıları çalıştırmak isteyen firmalar çalışma izni kriterlerinden muaf tutularak ilgili yabancıya istisnai olarak çalışma izni alabilirler.
adım mohammad musa suriye vatandaşıyım geçici koruma kapsamından nasıl çıkabilirim 4 çocuğum var 04.03.2010 tarihinden itibaren türkiyedeyim
Merhaba, GÖÇ idaresine giderek geçici koruma kartlarınızı geri vermeniz yeterlidir fakat bu durumda sizi Suriye ye geri göndereceklerini unutmayınız. Neden geçici koruma kapsamında çıkmak istiyorsunuz? bize iletebilirseniz ona göre çözüm önerileri sunabiliriz.
Merhaba,
Ben Türk vatandaşı ile evliyim , kasımda çalışma iznim bitiyor istisnai çalışma izni için başvurabilir miyim?
Ayrıca istisnai çalışma izninde ortada iş veren olmadan başvurabilir miyiz ?
Merhaba, işveren olmadan veya kendiniz bir iş kurmadan çalışma izni alamazsınız, istisnai çalışma izni yabancı çalıştıran firmalara uygulanan bir istisnadır, Türk vatandaşı ile 3 yıl evli kalmış yabancıları çalıştırmak isteyen firmalardan herhangi bir kriter aranmaz.
Merhaba,
Ben Türk vatandaşı ile evliyim bir seneyi doldurmadım daha istisnai çalışma izni için başvurabilir miyim? Şuanda çalışma iznim bulunmakta kasım da bitiyor.
Ayrıca 2020 yılda Türkiye de 8 seneyi dolduruyorum ve 3 sene evli olmuş oluyorum . İş veren orta da olmadan süresiz çalışma izni alabilir miyim ?
Merhaba, işveren olmadan veya kendiniz bir iş kurmadan çalışma izni alamazsınız, istisnai çalışma izni yabancı çalıştıran firmalara uygulanan bir istisnadır, Türk vatandaşı ile 3 yıl evli kalmış yabancıları çalıştırmak isteyen firmalardan herhangi bir kriter aranmaz.
merhaba bir senelik evliyim TC vatandaşı ile ve bir çocuğumuz var ( 100 bin tl ve 5 sigortalı çalışan) kriterlerden muaf oluyormuyum?
Merhaba, evet evliliğinizden çocuğunuzun olması sebebiyle çalışacağınız iş yeri ilgili tüm kriterlerden muaftır.
Merhaba.Ben azeri uyrukluyum…ekim ayında 1 yıllık oturma iznim bitiyor.evliyim ve kızım var.kızımın da ekım ayında bitiyor oturum izni..kızımla bana oturma izni,eşim ve bana çalışma izni nasıl alınır…çalışma izni için iş yeri mi başvuru yapıyor yoksa aldıktan sonra iş bulmamızmı gerekiyor…birde biz vatandaşlık almak istiyoruz….Azerbaycan vatandaşlığında imtina etsek vatandaşlık ala bilirmiyiz..çünkü Azerbaycan çifte vatandaşlık vermiyor…ve bu ne kadr sürer
Merhaba, çalışma iznini işveren alıyor, bu yüzden iş bulmalısınız, vatandaşlık için 5 yıl çalışma izni ile Türkiye de yaşamanız veya Türkiye’den ev alıp 5 yıl yaşamanız gerekmektedir, vatandaşlık başvuruları 12-18 arasında sonuçlanmaktadır.
Merhaba, yabancı uyruklu eşimle 2 yıldır evliyiz ve bir yaşında bir de bebeğimiz var. Eşimi ortak yapmak istiyorum. İstisnai çalışma izni şirket ortaklığında da geçerli oluyor mu? Benim sahibi olduğum şirkete ortak olarak alabilir miyiz? Yoksa bu istisna sadece çalışan başvurularında mı geçerli ? Teşekkürler.
Merhaba, evliliğinizden çocuğunuz olması sebebi ile çalışma izni kriterlerinden muafsınız, hiç bir kritere takılmadan eşinize çalışma izni alabilirsiniz, danışmanlık hizmetlerimizden faydalanabilir kısa süre içinde eşinize şirketiniz üzerinden çalışma izni alabilirsiniz.
Merhaba,
Yabancı eşim 5 senedir Türkiyede benimle birlikte yaşıyor. Bunun son 3 senesinde bir firmada çalışma izni vardı. Bu sene çalışanımın olmadığı ve eşiminde ortak olduğu kendi AŞ firmamda eşimi bağkurlu olarak firmama almak istiyorum. Evlilik ile 5 seneden fazla süredir burada ikamet ettiği için kriterlerden muaf olur mu? Süreç nasıl işler?
Teşekkürler,
Merhaba, evet 3 seneden fazla evli olduğunuz için kriterlerden muafsınız, belirttiğiniz şekilde eşinize çalışma izni alabilirsiniz.
Merhaba,
Oncelikle verdiginiz bilgiler icin tesekkurler.
Benim size sormak istedigim: kiz arkadasim Romanya vatandasi ve Almanya da cevre ekonomisi uzerine calisiyor. Kisa zamanda evlenip Turkiye de yasamak istiyoruz. Ben halihazirda Turkiye de calisiyorum. Kendisi bir suredir is ariyor Turkiye de ancak calisma izni konusunda isverenler ugrasmak istemiyor. Bizde once is bulmasindan vazgecip, once evlenip yerleselim sonra da paralelde ikamet izni ile birlikte calisma izni cikarabilir miyizi arastiralim dedik.
Kisaca evlendikten sonra 3 yili beklemeden ve arada is veren olmadan calisma izni alabilir miyiz. Ya da bize bir oneriniz olur mu. Bu arada kendisinin daha once alinmis 6 aylik bir ikametgah i vardi 2 yil once.
Cok tesekkurler
Merhaba, öncelikle mutluluklar dileriz, arada iş veren olmadan çalışma izni almanız hiç bir şekilde mümkün değildir. Fakat üç yılı doldurmuş evlilikler de yabancılar için çalışma izninde kriter aranmamaktadır, vergi levhası olan herhangi bir yerde çok kolay çalışma izni alınabilir.